Een terugblik vanaf 1912

De notulen van de eerste officiële vergadering van de Schietvereniging “Prinses Juliana” opgericht op 7 maart 1912 te Scherpenisse.
Op 23 maart 1912 werd een algemene ledenvergadering gehouden tot het vaststellen van een reglement van een op te richten Schietvereniging te Scherpenisse, met algemene stemmen werd aan die vereniging de naam “Prinses Juliana” gegeven, de statuten werden na algemene stemmen goedgekeurd waarna een huishoudelijk reglement tot stand werd gebracht, dat eveneens met algemene stemmen werd goedgekeurd.

De statuten werden aan Hare Majesteit Koningin Wilhelmina ter goedkeuring opgezonden, voordat wij hierop enig antwoord hadden heeft evenwel lang geduurd.

Daarna is door de vereniging aan de bevelvoerder der III militaire Militie als borgstelling voor de wapens en munitie f 10,- gestort, welke gelden door enige leden aan de vereniging zijn voorgeschoten, die dat zullen worden terugbetaald zodra de kas der vereniging zulks toelaat.

Thans zijn de bestuursleden werkzaam om een schietbaan te verkrijgen dat niet zo gemakkelijk zal gaan, doch met medewerking van anderen zulks misschien wel zal gelukken.

Aldus vastgesteld in de vergadering van 10 januari 1913, getekend de voorzitter J.M. Vroegop en de secretaris J. Schot van Veen.

Nadat de staturen waren goedgekeurd werden deze mede ondertekend door de burgemeester van Scherpenisse de heer D. Kleppe en de secretaris de heer L.C. van Doorn.

De beginjaren van de vereniging waren niet gemakkelijk, zo verliepen sommige vergaderingen behoorlijk rumoerig en was er vaak een tekort aan geld.

De eerste statuten spreken over het doel der vereniging zoals staat in art. 3: het doel is ’s lands weerbaarheid te verhogen. Dit doel tracht zij te bereiken door oefeningen in de wapenhandel te houden en in het schieten waardoor zij goede schutters zal trachten te vormen. Deze oefening zal geschieden, zoo mogelijk met de geweren bij het leger in gebruik, met de flobertbuks en met revolvers.

Om lid te kunnen worden moest men ook toen al voldoen aan bepaalde regels: o.a. men moest lid zijn der afdeling Scherpenisse en omstreken van de vereniging “Volksweerbaarheid” . Lid onzer vereniging kunnen niet zijn o.a. zij: die op niet eervolle wijze den militairen- of schutterlijken dienst hebben verlaten, en zij die het recht missen om bij de gewapende macht te dienen.

In het huishoudelijk reglement worden een groot aantal zaken en zaakjes geregeld; bijv. de contributie, die wordt vastgesteld op 5 cent per week en dient bij vooruitbetaling voor 4 weken tegelijk te gebeuren. Geen der leden mogen aan de schietoefeningen deelnemen, voordat zij het bewijs geleverd hebben dat zij voldoende geoefend zijn in de behandeling van het geweer. Tenzij het bestuur anders bepaald moeten zij tenminste drie oefeningen in het richten hebben meegemaakt.

De leden zijn stipte gehoorzaamheid verschuldigd aan den instructeur. Deze heeft het recht om een lid wiens handelingen storend op den goeden gang der oefeningen werken de verdere deelneming daaraan te ontzeggen. De door het bestuur vastgestelde boetes worden op hem toegepast.

De boetes zoals die vastgesteld zijn in de vergadering van 23 maart 1912 luiden aldus:

Hij die tegen den schutter spreekt betaalt 5 cent boete. Wanneer de schutter tegen andere aanwezigen spreekt betaalt hij 5 cent boete. Hij die zijn hulzen niet opraapt en inlevert nadat hij geschoten heeft betaalt 5 cent boete. Het laden van het geweer terwijl er iemand voor de schijf staat wordt gestraft met 25 cent boete. Onder het schieten zich zijwaarts van de tromp der geweren begeven wordt gestraft met 1 gulden boete Stoeien of vloeken gedurende de oefeningen wordt gestraft met 25 cent boete.

Een van de eerste taken die het bestuur op zich had genomen was het zoeken naar een geschikte plaats om een schietbaan op te richten. De Hinderwetvergunning die 20 april 1914 werd aangevraagd en die op 20 mei 1914 werd verleend sprak reeds over de oprichting van eener schietbaan bestemd tot schijfschieten met scherpe patronen op het perceel sectie D no. 412 in den Geertruidapolder, onmiddellijk grenzend aan de zeedijk en landbouwgrond. Het betreft een perceel karreveld en onland dat eigendom is van het Polderbestuur Scherpenisse en verpacht aan de heer Teun Slager die de vereniging toestemming geeft om een schietbaan te stichten.

In 1960 gaat de eigendom wegens een fusie over in handen van Waterschap Tholen en in 1963 via de herverkaveling naar Staatsbosbeheer. Na vele discussies kregen we toch de mogelijkheid om dit terrein van Staatsbosbeheer te kunnen pachten.

Heden, 1999 is dit nog steeds onze 100 m baan!!

Op 8 mei 1913 werd er een extra ledenvergadering gehouden waarin een schrijven van de Bevelvoerder der III Militaire afdeling was betreffende alle leden of zij zich beschikbaar stellen in tijd van oorlog of oorlogsgevaar hetwelk hun persoonlijk wordt afgevraagd, hier werd door alle aanwezige leden hunne stem daaraan gegeven.

Tijdens de volgende ledenvergadering van 27 juni 1912 werd burgemeester Kleppe beschermheer van de vereniging en als zodanig zette hij zich in om rijkssubsidie te verkrijgen tot aanleg van de schietbaan. Het bedrag dat tekort was werd voorgeschoten door de burgemeester onder voorwaarde dat niemand buiten de vergadering dit mag worden meegedeeld! De aanleg bestond toen in de bouw van een kuil met grondwal van waar achter de doelen verplaatst werden.

In 1914 wordt gesproken over de baancommandant die aangesteld was voor een vergoeding van f 0,35 per keer. Daar de meeste leden dit bedrag te hoog vinden wordt door de voorzitter een voorstel gedaan namelijk om ieder op zijn beurt in de kuil plaats te nemen zonder salaris, maar indien een lid de dienst moet waarnemen en deze verzuimt zonder geldige reden, loopt hij een boete op van f 0,25.

In 1915 komen de oefeningen tijdelijk te vervallen omdat de geweren door het intreden der mobilisatie zijn ingevorderd. In 1916 worden meerdere aanvragen gedaan om de geweren terug te krijgen, al is het maar een Marga geweer met toebehoren. Men kreeg\kocht een M 91.

In 1917 is voor het eerst een huishoudelijke wedstrijd gehouden, daardoor kon de penningmeester over dat jaar een goed slot melden van f 2,275

Het was een roerige tijd binnen de vereniging; in 1920 werd een bestuurslid geroyeerd wegens gepleegde handelingen ten opzichte der vereniging, terwijl op de vergadering in 1921 eerst het erelidmaatschap wordt aangeboden aan burgemeester Kleppe en het beschermheerschap aan dokter Polderman, en vervolgens het gehele bestuur aftreed omdat de onderlinge samenwerking veel te wensen overlaat! Ook toen ging het al niet zo goed met burgemeesters. In 1922 was Burgemeester van Rees aangetreden, deze werd het erevoorzitterschap aangeboden, maar in de volgende jaarvergadering stelde een lid direct na de opening dat van Rees geen lid der vereniging is en dus geweigerd moet worden. Dit resulteerde in het weglopen van de burgemeester en het royeren van enkele leden.

In 1924 werd besloten weer een huishoudelijke wedstrijd te houden, met de M91, anders met de M95. Dit is een zgn. junglekarabijn met grendel en magazijn. Kal. is 6,5 mm.

De ereleden wisselden elkaar regelmatig af; in 1925 werd de heer Visser burgemeester, in 1927 weer opgevolgd door de heer W.L. Klos.

Intussen was de Bijzondere Landstorm opgericht en leden die bij beiden waren aangesloten mochten van elke vereniging per schietoefening zelfs 2 x 5 patronen verschieten. In 1931 gingen we moderniseren door een K.S.O. geweer aan te schaffen. K.S.O. staat voor Kamer Schietoefeningen. (6 mm)

In 1935 was er voor het eerst de uitreiking van de wisselmedaille voor degene die in het afgelopen jaar het hoogst aantal punten had behaald. De eerste werd gewonnen door de heer G. Larooy met een gemiddelde van 43 8/11. Men was hier maar een beetje blij mee, want de voorzitter hoopte volgend jaar op meer goede schutters zodat de beker niet te vlug een vaste eigenaar krijgt.

Het volgend jaar vraagt dhr. Larooy wanneer hij i.v.m. werk als veerman en afhankelijk van het getijde niet de vereiste aantal beurten kan schieten hij dit in mag halen, na stemming wordt dit niet toegestaan.

In 1937 werd er op onze schietbaan een provinciale wedstrijd georganiseerd.

In 1938 wilde men wel wat meer en werd gevraagd of er niet af en toe 10 patronen geschoten mogen worden. Dit voorstel werd verworpen want dan zou de contributie omhoog moeten, en tijdens de crisisjaren kon dat gewoon niet.

Vervolgens komen we bij 1940. Tijdens de oorlog lag de vereniging stil omdat de geweren ingeleverd moesten worden bij de Duitsers. In 1948 komt de vereniging weer voor het eerst bij elkaar in een ledenvergadering en wordt de draad weer opgepakt.

Er wordt geprobeerd om weer een buks te kunnen bemachtigen om de oefeningen op het schoolplein weer te kunnen beginnen. De baan op Gorishoek heeft veel geleden van de inundatie.

Burgemeester Bouwense zal zich er persoonlijk voor inzetten dat er weer snel met scherp geschoten kan worden.

Besloten werd vanaf 1949 alleen op zaterdagavond te schieten op Gorishoek, in het voor en naseizoen gebruikte men het oude schoolplein, bij ruw weer werd de voorzitter geraadpleegd of er geschoten moest worden. Het baancorvee is vanaf heden tegen vrijstelling van contributie. Tevens werd besloten om jaarlijks zo mogelijk met Pinksteren een huishoudelijke wedstrijd te verschieten. Bij de uitreiking van de wisselprijs behaalde P. Poot het hoogste aantal met een gemiddelde van 4513/17. Er waren dat seizoen 14 schietoefeningen gehouden.

In 1950 werd al over uitbreiden gepraat, men wilde een 2e buks aanschaffen, maar de financiën waren niet toereikend genoeg waarna beschermheer dokter Helleman een renteloos voorschot van f 100,- aanbood.

Het is 1952 als in de zomer de vereniging op bezoek gaat bij de zustervereniging Stavenisse voor een onderlinge wedstrijd. Deze wedstrijd werd verloren met een verschil van 52 punten. N.a.v. deze nederlaag werden de beginnende schutters verzocht in vervolg thuis te blijven.

De grenzen werden steeds meer verlegd, want in 1954 werd er op de jaarvergadering gevraagd of men ook mag deelnemen aan wedstrijden buiten het eiland. Dit mocht, maar de vereniging moest wel een uitnodiging ontvangen. Ook werd dit jaar de contributie flink verhoogd: van f 7,80 naar f 10,-\jaar. Daar staat weer tegenover dat besloten werd om enkele keren per jaar een sigaar beschikbaar te stellen voor de hoogste schutter van een oefening.

Tijdens de jaarvergadering in 1955 werd uitvoerig gesproken over wel of niet aansluiten bij de Zeeuwse Schietbond. Vanaf de oprichting was men al lid geweest van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Scherpschutters, een van de organisaties waaruit in de zestiger jaren de K.N.S.A. is ontstaan. In 1912 heette deze ver. Van Scherpschutters in de volksmond ook al de Zeeuwschen Schietbond. Na langdurig overleg is er uiteindelijk voor gekozen om lid te worden van Zeeuwse Schietbond, dit heeft echter niet zo lang geduurd, in 1969 is men weer teruggegaan naar de KNSA en inmiddels is in 1979 de ZSB weer in beeld gekomen, en dat gaat tot op de dag van vandaag zo door.

In 1956 en ook in 1957 werd er een nieuwe buks aangeschaft, zo een met modern richtmiddel waarmee men op de 100 m schijf kan schieten. In 1957 werd door het Waterschap Scherpenisse officieel meegedeeld dat de vereniging gerechtigd is om de zeedijk af te sluiten tijdens de oefeningen en wedstrijden. In 1957 bestond de vereniging 45 jaar en dit werd gevierd met een provinciale wedstrijd waaraan 149 schutters mee deden.

In 1961 was na een zitting van 30 jaar als voorzitter W. Quaak van de Rand niet meer herkiesbaar, opvolger was de heer W.J. Potappel, de vader van onze huidige voorzitter.

In 1963 was er het probleem van de prijzenkast die te klein werd en tevens werd er gesproken over de oprichting van de Schutterskring Tholen.

In 1964 verliep de jaarvergadering van de Zeeuwse schietbond erg rumoerig (reden niet vermeld) en kreeg de vereniging opnieuw de Koninklijke Goedkeuring. Tijdens de jaarvergadering van 1966 werd de heer A. de Graaf in het bestuur gekozen, in 1971 werd hij secretaris en samen met voorzitter Potappel en penningmeester H. Poot hebben zij enorm veel werk voor het welzijn der vereniging verricht.

Ook werd in 1966 voor het eerst een kerstwedstrijd door de vereniging georganiseerd, een traditie die we tot op heden nog steeds trouw zijn gebleven (voor de kring Tholen)

Tijdens de vergadering van 1970 werd er lang gepraat over het gevaar van de toenemende recreatie rond Gorishoek, je zou haast gaan denken dat ze ook onze schietbaan vol met caravans willen zetten.

In 1971 wordt gesproken over het feit dat J. Menheere een eigen wapen wilde aanschaffen. De vrees bestaat dat hij zo voordeel zal hebben bij het inschieten terwijl iedereen met de wisselende verenigingsbuksen moet schieten, na schriftelijke stemming hierover werd het toegestaan.

Tijdens het 60 jarig jubileum in 1972 kwam Burgemeester van Boeyen ter vergadering om de vereniging namens het gemeentebestuur van Groot Tholen te feliciteren en een enveloppe te overhandigen.

In 1972 overleed ten gevolge van een ongeval de beschermheer dokter Helleman welke meerdere malen de verenging geholpen had in een financiële crisis door een renteloos voorschot te verstrekken.

Er werd besloten om voor alle 3 de geweren een verstelbare schouderriem aan te schaffen.

In 1974 was de heer M.J. Tichem niet meer herkiesbaar na 45 jaar bestuurslid waarvan 38 jaar als secretaris. In zijn plaats werd J. Menheere gekozen. Tijdens de rondvraag vroeg A. Potappel W.J.zn naar het verenigingsspeldje voor nieuwe leden. Volgens mij draagt hij het nu niet!

In 1975 wordt gesproken over de toestand van de verwarming en verlichting van de korte baan in de oude school en dat er bij de gemeente Tholen ideeën leven om een centrale schietbaan te stichten. Voorzitter W.J. Potappel vierde zijn 25 jarig bestuursjubileum.

In 1977 werd getracht een wagen te versieren om mee te doen in de optocht ter gelegenheid van het 850 jarig bestaan van Scherpenisse.

In 1978 nam de heer P. Poot na 30 jaar afscheid als bestuurlid, hij was al 48 jaar lid. In zijn plaats kwam P. van Dijke. De heer M.J. Tichem bezocht op 72 jarige leeftijd alle oefeningen in dat jaar.

In 1979 werd de huidige prijzenkast gemaakt door M. Bolier Fz. welke mag hangen in Hotel De Gouden Leeuw. De heren W.J. Potappel (28 jaar bestuurslid) en H. Poot (39 bestuurslid) traden uit het bestuur en werden opgevolgd door M. Bolier Fz en A. Potappel Wzn. P. van Dijke werd de nieuwe voorzitter en A. Potappel penningmeester. In datzelfde jaar werd er een buitengewone ledenvergadering gehouden en kwam er na een diepgaande en langdurige discussie de wisseling: de K.N.S.A. werd weer de ZSB.

In 1980 werd er een schijventransportsysteem aangeschaft voor de 12 m; een geweldige vooruitgang.

In 1981 werd er weer gesproken over een centrale schietaccommodatie voor het gehele eiland Tholen, Na een discussie van enige jaren is dit uiteindelijk op niets uitgelopen en werd eind 1983 de gymzaal omgebouwd tot schietbaan waarvoor J.C. v.d. Slikke een compliment kreeg voor de inzet.

Vanaf 1985 werden er 2 series verschoten voor de boekkaarten waarvoor wel de contributie omhoog ging. In dat jaar wordt A. Potappel voorzitter, J. de Graaf penningmeester en J.C. v.d. Slikke vice-voorzitter terwijl J. Poot beheer wapens krijgt.

1987 is het jaar van de nieuwe schijven voor de 12 m en op 100 m zgn. schijf Rotterdam. In 1988 werd de schrijfruimte op Gorishoek vernieuwd door o.a. de timmerleden. Voor de vereniging vervelender was de aanleg en opening van het toeristisch fietspad langs de buitenbaan. Hoewel er bezwaar is aangetekend weegt het belang van de recreant zwaarder. Oudste rechten schijnt hier niet te gelden.

Tijdens de jaarvergadering van 1989 wordt oud bestuurslid W.J. Potappel geëerd vanwege zijn 50 jarig lidmaatschap van de vereniging waarvan 29 jaar bestuurslid en 18 jaar voorzitter. Nog in hetzelfde jaar is hij overleden.

Door invoering van de Wet Wapens en Munitie moeten in 1990 statuten opnieuw worden herzien. Na 24 jaar bestuurslid waarvan 19 jaar als secretaris treed in 1990 de heer A. de Graaf af n 1991 werd besloten tot het gelijktijdig aanschaffen van 3 nieuwe geweren en de oude wapens onder de leden te verkopen.

Verder gaat de vereniging rustig haar weg tot er 16 april 1993 een extra ledenvergadering wordt ingelast die ertoe heeft geleid dat we uiteindelijk na veel inspanningen hier zitten.

Tot hiertoe een summiere opsomming van gedenkwaardige feiten uit het bestaan van onze vereniging.